Alabaster to minerał znany i wykorzystywany od tysiącleci. Ze względu na stosunkowo niską twardość łatwo poddawał się obróbce, stąd był najczęściej wybieranym materiałem budowlanym, rzeźbiarskim, zdobniczym.
Współcześnie alabastrowe wytwory są nadal chętnie wykorzystywane do aranżacji wnętrz. Ze względu na wyjątkowe efekty jakie daje alabaster w połączeniu ze światłem naturalnym lub sztucznym warto zaopatrzyć się w choćby niewielką rzeźbę lub naczynie aby zmienić nasz salon w miejsce, w którym będzie można poczuć powiew starożytnego luksusu.
Alabastrowa – historia
Historia alabastru jest tak odległa, jak historia rzemiosła. Ze względu na rzadkość występowania nie wszędzie na świecie alabaster był łatwo dostępny.
Nazwa minerału pochodzi od miejscowości Alabastron leżącej na wschód od Teb – starożytnej egipskiej stolicy. W Alabastronie wydobywano minerał. Tam także znajdowały się liczne warsztaty rzemieślnicze. Z Alabastronu transportowano alabaster w wielkich blokach do miejsc budowy pałaców, świątyń czy innych okazałych, reprezentacyjnych gmachów.
Mianem alabastron określano również flakony na perfumy, które początkowo wykonywano właśnie z alabastru.
W basenie morza śródziemnego alabaster był także popularny na terenie Rzymu. Dowodem na duże znaczenie minerału może być fakt umieszczenia przez Pliniusza w napisanej w II w. „Geografii” wykazu miejsc wydobycia alabastru.
Przed powstaniem imperium mistrzami alabastrowego rzemiosła byli Etruskowie. Stolicą alabastru było wówczas, a następnie także w czasach rzymskich, miasto Volterra. Centrum Volterry jest zbudowane niemal w całości z alabastru. To w tym mieście zaczęto praktykować umieszczanie cienkich arkuszy alabastru w oknach zamiast szyb. Współcześnie w mieście działa szkoła kształcąca rzeźbiarzy w alabastrze. Przechadzając się wąskimi uliczkami Volterry można poczuć klimat książki Stephanie Meyer „Księżyc w nowiu” i jednocześnie obejrzeć rzeźbiarzy pracujących w przyulicznych warsztatach.
Na terenie Hiszpanii alabaster wykorzystywali najpierw okupujący Iberię Rzymianie, następnie Arabowie, a po ich upadku rodzimi mieszkańcy. Podczas podróży po tym kraju warto zwrócić uwagę na wystrój świątyń, gdzie ołtarze, witraże, żyrandole, rzeźby, kolumny, stelle, płyty nagrobne, chrzcielnice, sztukaterie bardzo często są wykonane właśnie z alabastru. Miejscem, którego z tego względu nie można pominąć jest katedra w Walencji, gdzie wyjątkowy klimat świątyni nadaje światło przechodzące przez okna z alabastrowymi szybami.
W wieku XXI alabaster nadal wykorzystywany jest przy wykańczaniu wielkich budowli. W roku 2002 w Los Angeles oddano do użytku katedrę Matki Bożej Anielskiej – siedzibę arcybiskupstwa. Ten wyjątkowy kościół w stylu postmodernistycznym zdobią setki cienkich arkuszy alabastru oprawionych w oknach w miejsce szkła. Aby alabaster nie uległ zniszczeniu i przebarwieniu pod wpływem wysokiej temperatury w budynku zamontowano system chłodzenia alabastrowych okien.
Odmiany alabastru
Ze względu na skład chemiczny wyróżnia się dwie odmiany alabastru:
- Alabaster kalcytowy – stosowany w starożytności, dość twardy, półprzezroczysty, przepuszczający światło, jasny z kolorowymi żyłkami, gładko szlifowany kalcyt (węglan wapnia),
- Alabaster gipsowy – zbita i półprzezroczysta odmiana drobnoziarnistego gipsu (minerał z grupy siarczanów), najczęściej biały, zielonkawy, różowy, żółtawy; jest miękki, podatny na uszkodzenia, nieodporny na zarysowania.
Obydwie odmiany alabastru są minerałami w różnych grup, ale łączy je kilka cech, wśród których naczelną jest półprzezroczystość. Przenikanie światła przez alabaster jest zjawiskiem wyjątkowym, które wykorzystują budowlańcy oraz artyści wykonujący przedmioty zdobnicze i użytkowe z alabastru.
Odróżnienie obu odmian jest proste: wystarczy zarysować paznokciem powierzchnię przedmiotu. Na alabastrze gipsowym pozostanie wyraźny ślad; twardy kalcyt pozostanie niezmieniony. Metodę można stosować podczas zakupów z pewną ostrożnością – sprzedawca może zażądać odszkodowania za zniszczenie towaru. Na pewno możemy ten trik zastosować przy zakupie rzeźb – lekka rysa w niewidocznym miejscu na podstawie na pewno nie wzbudzi emocji sprzedawców.
O ile rodzaj alabastru nie ma wielkiego znaczenia, gdy planujemy zakup figurki ozdobnej na kominek, bo będziemy ją brać do ręki tylko podczas odkurzania, to przy zakupie elementów wykończeniowych rodzaj minerału ma znaczenie. Jeśli zamierzamy zbudować w salonie alabastrową ścianę, drzwi przesuwne, kolumnę, parawan albo wyposażyć pokój w konsolę czy stolik kawowy z alabastru, to musi to być twardsza wersja kalcytowa, w przeciwnym razie nasze alabastrowe ozdoby w krótkim czasie ulegną zniszczeniu.
Jak wykorzystać alabaster do wykończenia pomieszczeń?
Alabaster to doskonały materiał służący do wykańczania domów, mieszkań, obiektów użyteczności publicznej.
Wśród licznych propozycji aranżacyjnych jest wykorzystanie płyt alabastrowych do dekoracji ścian lub sufitów. To dekoracja kosztowna, ale efekty warte są takich nakładów. Stosując alabaster na ścianę lub sufit warto wykorzystać jego przezroczystość. Źródła światła w postaci listew ledowych można ukryć za ścianą lub przymocować z przodu w dolnej i górnej części ściany. Podobnie na suficie podwieszonym wykonanym z arkusza alabastru piękne podświetlenie to gwarancja stworzenia niepowtarzalnej atmosfery, w której nawet w nowoczesnych minimalistycznych wnętrzach czuje się tchnienie świata przepychu i luksusu.
Alabaster jako materiał do wykonania kominka to kolejna propozycja, w której przezierność kamienia daje świetne efekty. Blask płomieni oświetlających alabastrową obudowę kominka spotęguje wrażenie, że płomienie wychodzą poza wnętrze kominka. Kominki z alabastru należą do najbardziej wysmakowanych, eleganckich i gustownych elementów wystroju.
W odległych czasach uznano alabaster za kamień wspierający rozwój zdolności poznawczych, myślenie, skupienie się. Nie dziwi więc fakt stosowania alabastru do budowy pomieszczeń bibliotek, sal uniwersyteckich, gabinetów, banków, kancelarii prawniczych, sądów.
Ze względu na niską odporność na zarysowania alabastru nie kładzie się na podłogi. Zamiast naturalnego kamienia można użyć imitacji, które są znacznie tańsze a przy tym wyglądem do złudzenia przypominają prawdziwy alabaster.
Jak wykorzystać alabaster do wystroju wnętrz?
Każde pomieszczenie można dekorować przedmiotami wykonanymi z alabastru. Najpiękniej prezentują się lampy stojące podłogowe lub nastolne, żyrandole, kinkiety, czyli źródła światła, ale alabastrowe klosze są ozdobą nawet wówczas, gdy światła nie włączamy.
Bardzo gustownymi ozdobami są naczynia wykonane z alabastru: wazony, misy, patery, popielniczki. W salonach warto także znaleźć miejsce na rzeźbę lub choćby figurki alabastrowe.
Kosztownymi, ale nietuzinkowymi i niezwykle eleganckimi są meble z alabastru. Mogą to być w całości wykonane z tego materiału stoliki, konsole, półki albo meble z blatami alabastrowymi. Bardzo ciekawie wyglądają kredensy, w których zamiast szyb użyto bardzo cienkich arkuszy alabastru.
Lampy oraz biurowe gadżety wykonane z alabastru z pewnością podniosą prestiż gabinetu notariusza, adwokata, prezesa czy naukowca.